با توجه به کاهش نیروهای آمریکایی در آفریقا به نظر میرسد واشنگتن تلاش دارد استراتژی جنگ نیابتی و هرج و مرج خلاق را برای تحقق منافع خود و کنار زدن رقبایی نظیر فرانسه در این کشورها به اجرا بگذارد، لذا به نظر می رسد در سالهای آینده شاهد گسترش دامنههای تروریستی در قاره سیاه باشیم.
به نقل ازصدانیوز،مرکز مطالعاتی المستقبل اعلام کرد که طبق گزارش شاخص تروریسم جهانی در سال ۲۰۱۹ که موسسه بینالمللی صلح واقتصاد واقع در شهر سیدنی استرالیا صادر کرده است٬ تعداد کشتههای ناشی از حوادث تروریستی در سال ۲۰۱۸ در جهان برای چهارمین سال متوالی٬ به نسبت ۱۵.۲ درصد کاهش یافته است. همچنین اطلاعات نشان میدهد که تعداد حملات گروه تروریستی داعش نیز برای دومین سال متوالی در حال کاهش است؛ همانطور که تعداد گروهکهای منسوب به این گروه تکفیری نیز به نسبت ۶۹ درصد کاهش یافته است.
طبق اطلاعات المستقبل٬ گزارشهای شاخص تروریسم جهانی که از سال ۲۰۱۲ منتشر میشود٬ ۱۶۳ کشور جهان را بر اساس برخی از معیارها مانند تعداد حملات و گروههای تروریستی در این کشورها و میزان خسارتی که به آنها وارد شده طبقهبندی میکند. البته به نظر می رسد که تعریف تروریسم از نظر این گزارش٬ تنها محدود به اعمال خشونتآمیزی است که گروههایی به جز دولت٬ آنها را سازماندهی می کنند و نه اعمال خشونت آمیزی که برخی دولتها نیز بر آن نظارت دارند.
به گزارش المستقبل با وجود این که اوضاع امنیتی در بسیاری از مناطق جهان در حال بهبود است؛ اما کشورهایی هستند که این شرایط در آنها روز بهروز بدتر میشود. سال گذشته چهار کشور میزان قابلتوجهی از مرگ و میر ناشی از حوادث تروریستی را ثبت کردند؛ کشورهایی مانند مالی و موزامبیک و نیجریه بیش از ۱۰۰ مورد کشته در اثر حملات تروریستی داشتند. طبق این گزارش به نظر می رسد که آفریقا در آیندهای نزدیک کانون تروریسم جهانی شود! جنوب صحرای بزرگ آفریقا٬ بعد از منطقه جنوب آسیا دومین رتبه را در تعداد کشتهشدگان بر اثر حوادث تروریستی دارد.
مرکز مطالعاتی المستقبل گزارش داد که آنچه که انگیزه افزایش تعداد تروریستها را در این منطقه تقویت میکند٬ افزایش تعداد فعالیتهای تروریستی در نیجریه است. در سال ۲۰۱۸ ایالات متحده و ائتلاف آفریقایی ازعملیاتهای ضد تروریستی به فرماندهی ارتش ملی سومالی حمایت کردند. هرچند که این تلاشها٬ فعالیتهای تروریستی در سومالی را تا حد قابل توجهی کاهش داده است؛ اما گروه تروریستی “الشباب المجاهدین” همچنان مقرهایی در مرکز و جنوب سومالی دارند. اطلاعات نشان میدهد که در سال ۲۰۱۹ موگادیشو پایتخت سومالی شاهد افزایش تعداد حملات تروریستی بوده است.
به گزارش المستقبل٬ سال گذشته جمهوری دموکراتیک کونگو٬ رتبه یازدهم را در میان کشورهای متاثر از تروریسم به خود اختصاص داده بود؛ اما امسال در نتیجه افزایش فعالیتهای تروریستی دراین منطقه٬ در میان ده کشوری که بیشتر از همه تحت تاثیر تروریسم هستند قرار گرفته است.
المستقبل افزود که در سال گذشته ۱۳۵ حمله تروریستی در این کشور ملتهب در مرکز آفریقا اتفاق افتاد که منجر به کشته شدن ۴۱۰ و زخمی شدن ۱۴۵ نفر شد. شاید متداولترین شکل فعالیتهای تروریستی در این منطقه در سال ۲۰۱۸ اعمالی مانند گروگان گیری و حملات مسلحانه باشد که بیش از ۸۴ درصد حوادث تروریستی این کشور را شامل میشود.
المستقبل نوشت که «سن تزو» نظریه پرداز مسایل نظامی چینی در کتاب «هنر جنگ» مینویسد که اگر تواناییهای خود را میشناسید اما نقاط قوت دشمن را نمیدانید٬ پس به زودی بعد از هر پیروزی متحمل شکست خواهید شد. این جمله به معنای آن است که درک ذهنیت افراطگرایی و انگیزههای افراطگرایان مسئله مهمی در مقابله و از بین بردن آنها است.
طبق گزارش المستقبل٬ بر اساس مطالب فوق چندین عامل وجود دارد که آفریقا را به سمت تبدیل شدن به صحنه تروریسم جهانی سوق میدهد:
ـ بسیاری از مناطق فرعی آفریقا مانند ساحل و شاخ آفریقا٬ دارای چالشهای امنیتی و محیطی و جمعیتی بسیاری است. بسیاری از کشورهای این منطقه ازعدم مسئولیت پذیری و حکمرانی نامناسب رنج میبرند. از طرف دیگر ، لذا شهرنشینی در این مناطق مشکلات پیچیدهای از قبیل: برقراری ارتباط بین اقوام مختلف، بیکاری و عدم امنیت را به وجود آورده است. به عنوان مثال ، منطقه ساحل با بحران در جبهههای مختلف، از جمله تأثیر تغییرات آب و هوایی، رشد سریع جمعیت، فقر شدید و توسعه نیافتگی مواجه است. با افزایش فشار این چالشها ، تقابل بینالمللی برای کشورهای این منطقه به ویژه بورکینافاسو ، چاد ، مالی ، موریتانی و نیجریه به دلیل خطرات گسترش افراط گرایی خشونتآمیز و استفاده از منطقه به عنوان یک راه عبور برای مهاجران به اروپا افزایش یافته است.
-گروههای افراطگرا از شکافهای فرقهای و مذهبی موجود میان مردم این منطقه سوءاستفاده میکنند. برای مثال از دهه ۸۰ میلادی بر سر مرزهای مالی و نیجریه٬ میان فولانی و دوسحاق الطارقیه درگیری وجود داشته است. دلیل بخشی از این درگیریها٬ دسترسی به منابع طبیعی این مناطق و فعالیتهای مجرمانهای مانند سرقت دام بوده است.
-شدت جنگهای رقابتجویانه بینالمللی ضد آفریقا منجر به جهانی شدن پدیده تروریسم در این منطقه شده که علت این جنگها تقابل منافع کشورهای فعال در این قاره است.
المستقبل اضافه کرد که به هرحال تضاد استراتژیهای بینالمللی در مبارزه با تروریسم موجب شده تا گروههای تروریستی٬ آفریقا را پناهگاهی امن برای خود ببینند. به عنوان مثال ارتش آمریکا بنا به اهداف خاص خود اقدام به کاهش تعداد نیروهای کماندویی خود در آفریقا و به ویژه غرب آن کرده است. در عین حال تعداد حملات تروریستی در شمال بورکینافاسو در حال افزایش است و گروههای تروریستی درحال حرکت به سمت مرزهای این کشور با نیجریه به سمت مناطقی هستند که پیش از این شاهد اینگونه حوادث نبودهاند؛ مناطقی مانند کوت دیووار و بنین و توگو و غنا.
با توجه به کاهش نیروهای آمریکایی در آفریقا به نظر میرسد واشنگتن تلاش دارد استراتژی جنگ نیابتی و هرج و مرج خلاق را برای تحقق منافع خود و کنار زدن رقبایی نظیر فرانسه در این کشورها به اجرا بگذارد، لذا به نظر می رسد در سالهای آینده شاهد گسترش دامنههای تروریستی در قاره سیاه باشیم.