مذاکرات به مرحله ای رسیده است که طرف ها به بررسی اقدامات و تعهدات به طور متوازن و متقابل می پردازند. نگارش متن توافق به طور عمده از حوزه لغو تحریم ها و اقدامات هسته ای عبور کرده و اکنون دو موضوع تضمین ها و راستیازمایی بیشتر مورد بحث است. هر چند موارد قابل توجه و مهمی از روند باقی مانده است اما به نظر میآید هر چه مذاکرات به دستیابی به توافق نزدیک می شود کار در وین برای مذاکرهکنندگان پیچیده و سخت تر خواهد شد.
به گزارش نباء خبر،چشم انداز و افق مذاکرات وین به سوی توافق و بازگشت همه طرفها به برجام است اما این چشم انداز تنها در صورتی کامل خواهد شد که آمریکا دندان لق تحریمهایش علیه ایران را بکشد و اجازه دهد دیپلماسی و گفتوگو جایگزین فشار و تهدید و تحریم شود.
از هفته جاری به طور مرتب جلسات چند جانبه میان هیاتهای مذاکره کننده ایران و 1+4 با حضور نماینده اتحادیه اروپا در هتل کوبورگ به طور مستمر در جریان است که نشان میدهد طرفهای مذاکره کننده بر جدیت و سرعت عمل خود برای عبور از مرحله نگارش متن و رسیدن به مرحله تصمیم گیری نهایی افزودهاند. تا پیش از این مذاکرات به طور دو جانبه و چند جانبه میان ایران و هیاتهای مذاکرهکننده سه کشور اروپایی یا چین و روسیه برگزار می شد، اما در روزهای اخیر در عمل همان ترکیب شرکتکننده در جلسات کمیسیون مشترک برجام در اتاق مذاکرات حضور یافته است.
با این حال هیئت آمریکا که از نزدیک مذاکرات احیای برجام را به سرپرستی رابرت مالی در وین هدایت میکند هم چنان به طور غیرمستقیم در جریان این مذاکرات از طریق مکتوب یا انتقال موضوعات توسط هماهنگ کننده مذاکرات قرار میگیرد.
وزیر امور خارجه کشورمان روز دوشنبه در سخنانی از آمادگی ایران برای مذاکره با آمریکا در چارچوب برجام و در صورت لزوم خبر داد. ایران تا پیش از این اعلام کرده بود تا آمریکا تحریمها را لغو نکند و تعهداتش را در چارچوب برجام اجرا نکند عضو برجام نیست و مذاکرهای با این کشور نخواهد داشت، اما با دستیابی به پیشرفت هایی در مذاکرات و اتخاذ رویکرد سازنده تر نسبت به گذشته به ویژه از سوی سه کشور اروپایی، ایران اعلام کرد که اگر در روند مذاکرات به مرحلهای برسیم که رسیدن به یک توافق خوب با تضمین بالا لازمهاش این باشد که سطحی از گفتوگوها را با آمریکاییها داشته باشیم، این را نادیده نخواهیم گرفت.
حسین امیرعبداللهیان هم چنین اظهار کرد: در نقطه ای از مذاکرات قرار داریم که باید نتیجه کار کمیتههای سه گانه (بررسی لغو تحریمها، اقدامات هستهای ایران، هماهنگی گامهای متقابل) را در یک تعامل سیاسی با همه طرفها مورد توجه قرار دهیم و تصمیم بگیریم که چه چیزی در مقابل چه چیزی اتفاق افتاد. همچنین ابراهیم رئیسی رئیس جمهوری کشورمان سه شنبه شب با تاکید بر اینکه درخواست مذاکره مستقیم از سوی آمریکا جدید نیست و مدتهاست مطرح شده است، گفت: تا الان با آمریکا مذاکره نکرده ایم، اما چنانچه در طرف مقابل آمادگی رفع تحریمها وجود داشته باشد، جا برای توافق وجود دارد.
در عین حال مقامات ایران تاکید دارند، تا زمانی که اطمینان حاصل نشود دیدار میان ایران و آمریکا در چارچوب برجام، دستاوردی خواهد داشت و به دستیابی یک توافق خوب کمک نخواهد کرد، نیاز یا ضرورتی برای انجام گفتوگوی مستقیم وجود نخواهد داشت.
با توجه به اهمیت و حساسیت این مرحله از کار، جلسات نگارش متن از چند روز گذشته با حضور روسای هیاتهای سیاسی و دیپلماتیک تشکیل می شود.
بخش هایی از موضوعات به ویژه در موضوع تضمین ها بررسی شده و آماده تصمیم گیری در سطوح بالا است. موضوع تضمین عدم تکرار خروج آمریکا از برجام و بهرهمندی ایران از مزایای اجرای برجام بدون توجه به هرگونه اقدامات یکجانبه یکی از اعضا از مسائل مهم و در اولویت برای ایران بوده است. در حوزه راستیآزمایی نیز جلسات با حضور روسای هیات های مذاکره کننده برگزار شده است و پیشرفت های خوبی نیز در این حوزه به دست آمده است اما در این دو حوزه هنوز بخشهایی از موضوعات نیازمند بحث بیشتر و اتخاذ تصمیم هستند.
همزمان جلسات کارشناسی در رابطه با موضوع اقدامات هستهای نیز در جریان است.
همانطور که وزیر امور خارجه کشورمان اعلام کرد، مذاکرات به مرحله ای رسیده است که طرف ها به بررسی اقدامات و تعهدات به طور متوازن و متقابل می پردازند. نگارش متن توافق به طور عمده از حوزه لغو تحریم ها و اقدامات هسته ای عبور کرده و اکنون دو موضوع تضمین ها و راستیازمایی بیشتر مورد بحث است. هر چند موارد قابل توجه و مهمی از روند باقی مانده است اما به نظر میآید هر چه مذاکرات به دستیابی به توافق نزدیک می شود کار در وین برای مذاکرهکنندگان پیچیده و سخت تر خواهد شد.
مذاکرات روبه پیشرفت است اما زمان مشخصی برای پایان آن وجود ندارد
شبکه العربیه به نقل از منابع دیپلماتیک با اشاره به اینکه مذاکرات وین به بن بست نرسیده است نوشت که هنوز زمان مشخصی برای پایان مذاکرات وجود ندارد.
شبکه سعودی العربیه به نقل از منابع دیپلماتیک که نام آنها را ذکر نکرده، اعلام کرد که مذاکرات وین درخصوص برنامه هسته ای ایران به کندی پیش می رود اما این مذاکرات به بن بست نرسیده است.
این منابع تاکید کردند: هنوز معلوم نیست که بتوانیم مذاکرات را ظرف دو هفته به پایان برسانیم و تاریخ مشخصی برای پایان مذاکرات وجود ندارد.
این منابع در ادامه خاطرنشان کردند: مسئله ضمانت ها در مذاکرات وین بسیار پیچیده است و این پرونده همچنان باز است.
آنها در بخش دیگری نیز تاکید کردند که مذاکرات وین بر بازگشت به توافق هسته ای به صورت قبلی و بدون انجام اصلاحات متمرکز است.
به گزارش ایسنا، روزنامه عراقی الصباح یک هفته پیش به نقل از یک منبع ایرانی نزدیک به مذاکرات وین درخصوص ضمانت ها نوشته بود: چهار پرونده و با توجه به اینکه رابرت مالی، مامور ویژه پرونده ایران در وزارت خارجه آمریکا گفته است که از برخی مسائل اساسی به دلیل ارتباطشان با تصمیمات کنگره نمی توان عبور کرد، مذاکره کنندگان درحال یافتن راه حل های عملی برای این پرونده ها هستند.
این منبع می گوید: مسئله اول مربوط به تحریم های دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا است که طرف آمریکایی معتقد است برخی از این تحریم ها به برنامه هسته ای ارتباط ندارد و مربوط به مسائل دیگر است و نمی توان به آنها دست زد در حالی که طرف ایرانی تاکید دارد که این تحریم ها مربوط به برنامه هستهای هستند و با استناد به قطعنامه 2231 شورای امنیت تحریمها باید برداشته شوند. مسئله بعدی مسئله ضمانتها است و طرف ایرانی بر ایجاد سازوکاری پافشاری می کند که عدم تکرار خروج ترامپ از توافق را تضمین کند. طرف آمریکایی تاکید می کند که واشنگتن نمی تواند چنین تضمین هایی بدهد و طرف های مذاکره کننده در حال تلاش برای ایجاد ضمانت های جایگزین هستند که آمریکا و کشورهای اروپایی در آن مشارکت داشته باشند مسئله سوم مسئله اطمینان از سازوکار برداشتن تحریمها است و برخی طرفهای مذاکره کننده پیشنهاد دادهاند که وزارت خزانه داری آمریکا تعهد مکتوبی مبنی بر عدم مخالفت با تبادلات تجاری با بانک های ایرانی بدهد و همچنین با سرمایه گذاری خارجی در داخل ایران مخالفت نکند. و مسئله آخر این است که آمریکا تعهد دهد که با فعال سازی مکانیزم اروپایی اینستکس برای تعاملات تجاری با ایران مخالفت نکند. از سوی دیگر، حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه کشورمان روز دوشنبه در سخنانی از آمادگی ایران برای مذاکره با آمریکا در چارچوب برجام و در صورت لزوم خبر داد. ایران تا پیش از این اعلام کرده بود تا آمریکا تحریم ها را لغو نکند و تعهداتش را در چارچوب برجام اجرا نکند عضو برجام نیست و مذاکره ای با این کشور نخواهد داشت، اما با دستیابی به پیشرفت هایی در مذاکرات و اتخاذ رویکرد سازنده تر نسبت به گذشته به ویژه از سوی سه کشور اروپایی، ایران اعلام کرد که اگر در روند مذاکرات به مرحلهای برسیم که رسیدن به یک توافق خوب با تضمین بالا لازمهاش این باشد که سطحی از گفتوگوها را با آمریکاییها داشته باشیم، این را نادیده نخواهیم گرفت.
همچنین ابراهیم رئیسی رئیسجمهوری کشورمان سه شنبه شب با تاکید بر اینکه درخواست مذاکره مستقیم از سوی آمریکا جدید نیست و مدتهاست مطرح شده است، گفت: تا الان با آمریکا مذاکره نکرده ایم، اما چنانچه در طرف مقابل آمادگی رفع تحریمها وجود داشته باشد، جا برای توافق وجود دارد.