«شرايط ريزگردها به حدي بحراني است که رفته رفته همه استانهاي کشور با اين پديده درگير خواهند شد. اگر به اخبار سال جاري نگاهي بيندازيد ميبينيد که اکثر استانهاي کشور درگير اين پديده هستند حتي استانهاي شمالي و … . در واکنش به اين مبلغ بايد بگويم که مسئولان مربوطه براي شفافتر شدن موضوع و اينکه شهروندان بتوانند تلاشهاي آنها لمس کنند بايد ريز اين هزينه کردها را منتشر کنند در غير اين صورت نميتوانيم بگوييم که اين پولها به کجا رفته است و چقدر اين بودجه توانسته وضعيت بحراني محيط زيست ايران را بهبود بدهد. با اين اطلاعات کلي که بهعنوان مثال بگويند که در شرق اهواز گرد و غبار فروکش کرده است نميتواند توضيح کافي باشد و همين اظهارات ميتواند ابهامات در خصوص بودجههاي صرف شده را بيشتر کند.»
به گزارش نباءخبر، محيط زيست ايران هر روز وارد بحران جديدي ميشود و آنچه از مشاهدات شهروندان مشخص است نهتنها دولتها نتوانستهاند راهي براي برون رفت از شرايط کنوني پيدا کنند بلکه دراين زمينه عقبگرد هم داشتهايم. باتوجه به هزينههاي ميلياردي که از بيت المال براي پروژههاي موسوم به احياي محيط زيست هزينه ميشود بايد بگوييم که اين اقدامات هيچ تاثيري در روند بهبودي نداشته است مانند آنچه در مورد وضعيت درياچه اروميه، تالاب انزلي، بيايانزدايي، گرد و غبار و … مشاهده ميکنيم اين در شرايطي است که دولتها برنامههاي بلند مدت و کوتاه مدتي براي احياي محيط زيست ايران دارد ولي هر روز خبرهاي ناگواري از اين نابودي به گوش ميرسد.
شايد اگر همينطور بي نتيجه ادامه دهند در کمتر از 10 سال آنچه بهعنوان محيط زيست ايران از آن ياد ميکنم به خاطرهها سپرده شود. در تازهترين خبرهاي حوزه محيط زيست روز گذشته دبير ستاد ملي سياستگذاري و مديريت پديده گرد و غبار سازمان حفاظت محيط زيست در مورد عملکرد اين ستاد در چهارسال گذشته گفت: طي سالهاي 1396 تا 1400 نزديک به 2100 ميليارد تومان اعتبار ويژه براي گرد و غبار بين تمام دستگاههاي اجرايي مرتبط توزيع و حدود 2.5 ميليون هکتار اقدامات اصلاحي پيشگيرانه و مقابلهاي انجام شده است. اما ابهام در مورد اينکه بودجههايي که براي بهبود شرايط محيط زيست هزينه ميشود تنها به پروژه گرد و غبار باز نميگردد بلکه در بسياري از اين پروژه معلوم نيست پولها کجا ميرود. جلال محمودزاده، نايب رئيس هيات تحقيق و تفحص از عملکرد ستاد احياي درياچه اروميه هفته گذشته گفته بود: «بسياري از دستگاههاي اجرايي مرتبط با موضوع احياي درياچه اروميه در هر سه استان آذربايجان غربي، آذربايجان شرقي و کردستان در 9 سال گذشته به جاي اين که از بودجههاي ساليانه خود براي عملکردهاي عادي هزينه کنند، خودشان را به اعتبارات ستاد احياي درياچه اروميه وصل کرده بودند و با اين که بايد اعتبارات ستاد احيا را در پروژههاي مربوط به احياي درياچه اروميه هزينه ميکردند، با استفاده از اين اعتبارات به خريد خودرو براي دستگاههاي اجرايي يا پرداخت حقوق پرسنل پرداختند، آن هم پرسنلي که در خود دستگاه هاي اجرايي مشغول به کار بودند نه ستاد احياي درياچه اروميه.» آنچه مشخص است اين مقام سازمان محيط زيست توضيحي در مورد چگونهگي هزينهکرد اين مبلغ نداده است و تنها گفته است که حدود 2.5 ميليون هکتار اقدامات مديريت گرد و غبار انجام دادهايم. او حتي به منطقهاي که اين بيابانزدايي انجام شده است اشاره نکرده است و همين موضوع ابهامات اين پروژهها را بيشتر کرده است. يک کارشناس محيط زيست معتقد است نهتنها در سالهاي اخير هيچ بهبودي در زمينه محيط زيست رخ نداده است بلکه شرايط وخيمتر هم شده است. در ادامه گفتوگوي «آرمان امروز » را با اسماعيل کهرم، کارشناس محيط زيست ميخوانيد.
جوابي براي ابهامهاي ما وجود ندارد
اسماعيل کهرم در پاسخ به اين سوال که آيا هزينهاي بالغ بر 2100 ميليارد توماني که براي مقابله با ريزگردها تخصيص داده شده است تفاوتي در شرايط کشور ايجاد کرده است؟ «شرايط ريزگردها به حدي بحراني است که رفته رفته همه استانهاي کشور با اين پديده درگير خواهند شد. اگر به اخبار سال جاري نگاهي بيندازيد ميبينيد که اکثر استانهاي کشور درگير اين پديده هستند حتي استانهاي شمالي و … . در واکنش به اين مبلغ بايد بگويم که مسئولان مربوطه براي شفافتر شدن موضوع و اينکه شهروندان بتوانند تلاشهاي آنها لمس کنند بايد ريز اين هزينه کردها را منتشر کنند در غير اين صورت نميتوانيم بگوييم که اين پولها به کجا رفته است و چقدر اين بودجه توانسته وضعيت بحراني محيط زيست ايران را بهبود بدهد. با اين اطلاعات کلي که بهعنوان مثال بگويند که در شرق اهواز گرد و غبار فروکش کرده است نميتواند توضيح کافي باشد و همين اظهارات ميتواند ابهامات در خصوص بودجههاي صرف شده را بيشتر کند.»
اين کارشناس محيط زيست در همين مورد ادامه ميدهد: «در وضعيتي از چنين پروژههايي صحبت ميکنند که ما فقط مبلغ آن را ميدانيم. نهادهاي مردمي و کارشناساني مثل من به آمار دقيق دسترسي نداريم به همين دليل نياز است اطلاعات بيشتري از چنين طرحهايي منتشر شود تا راه نقد و همفکري را هم باز کنند در غير اين صورت بايد بگوييم که اين مسئول سازمان محيط زيست تنها قصد توجيه کردن خودشان را دارند چون آنچه ما مشاهده ميکنيم زيرگردهايي که منشع داخلي و خارجي دارند هر روز افزايش پيدا ميکنند و اين را نبايد تنها به کانونهاي گرد و غبار خارجي ربط دهند زيرا در ايران به دليل مصرف بيش از حد سوخت مازوت بسياري از بسترهاي جنگلي و سبز ايران از بين رفته است و متاسفانه مقامات تنها به کانون ريزگردهاي خارجي اشاره ميکنند و انگار در داخل کشور هيچ اتفاقي رخ نداده است. افزايش سرطانها و ديگر بيماريهايي که جان شهروندان را ميگيرند خود نشان دهنده افزايش مخاطرات محيط زيستي است.» کهرم با تذکري به مسئولان محيط زيست اضافه ميکند: «بايد به اين موضوع هم اشاره کنم که مسئولان بهجاي هزينههاي ميلياردي که اصلا مشخص نيست در کجا و چگونه هزينه ميشود در مقابل تخريب محيط زيست ايستادگي کنند و اجازه تراشيدن جنگل، بهره برداري بيش از حد از آبهاي زيرزميني، جلوگيري از مصرف مازوت در پالايشگاهها، ويلاسازي در بسترهاي جنگلي و کوهستاني، بهربرداري بيش از حد از محيط زيست و … به راحتي ميتواند از افزايش گرد و غبار جلوگيري کنند ولي آنها همواره ميخواهند براي اينکه شهروندان متوجه شوند که آقايان مشغول برطرف کردن مشکلات هستند اعداد و ارقام ارئه ميکنند. به نظر طرح تحقيق و تفحصي که مجلس براي طرحهاي محيط زيستي دارد ميتواند به شفافتر شدن وضعيت کمک کند و باعث ميشود ما بدانيم که اين مبالغ در کجا چگونه و براي چه کاري هزينه ميشود.»