اگر به دنبال کاهش مشکلات جامعه هستیم باید آشتی‌جویی را به راهبرد جامعه تبدیل کنیم. چیزی در وجود لایه‌های پنهان جامعه به نام صلح وجود دارد و چون ماندلا یک نماد راستین برای آن است، مردم او را دوست دارند.محبوبیت اسطوره‌های صلح و دوستی در جهان از جمله ایران رو به رشد است. حتی در جامعه ایران، عقل عمومی بر پرهیز از خشونت تاکید دارد.
به نقل ازصدانیوز،آشتی‌جویی در کنار تسلیم نشدن خصلت اساسی مبارزه ماندلا علیه آپارتاید بود.یادداشت‌های ماندلا در کتاب «راه دشوار آزادی» داستان زندگی واقعی وی است. زندگی ماندلا سرشار از انقلابی‌گری همراه با مدارا بود. ماندلا، راه دشوار آزادی را با هم وزن کردن این دو مفهوم و در پایان هم با مهربانی آنرا تمام کرد و عشق را جایگزین نفرت کرد.
بخشش گمشده انقلاب‌ها است. ماندلا در کناره‌گیری از قدرت هم امتحان خوبی پس داد و مثل رابرت موگابه رهبر زیمباوه در قدرت نماند و پس از یک دوره ریاست جمهوری، کناره‌گیری کرد.شاید این مشی ماندلا را نتوان در سپهر سیاسی تئوریزه کرد اما جایگاه مقبولی پیدا کرد به طوری که شایسته دریافت دکترای افتخاری شد.
شاهکار ماندلا زندگی عملی وی و مهمترین نظریه او زندگی اخلاقی بدون خشونت است. مبارزات ماندلا نوع متفاوتی از کنش‌گری سیاسی بود.
محبوبیت ماندلا ناشی از این موضوع بود که الگوی گذشت بود و کسی بود که بعد از آزادی از زندان، سفیدپوستان و حتی زندانبان خود را بخشید تا همه با هم کشور را بسازند.
ماندلا مبارزی بود که در دوران انقلابی‌گری و در اوج قدرت و در دوران کناره‌گیری، دنبال صلح بود ولی دنبال توسل به خشونت نبود و در عین حال، از آرمان‌ها هم کوتاه نیامد.
آشتی‌جویی، یک باور و فضیلتی نهادینه شده در وجود ماندلا بود. او خشونت‌گریزی را به یک راهبرد تبدیل کرد و دنبال مبارزه صلح‌آمیز بود.
اگر به دنبال کاهش مشکلات جامعه هستیم باید آشتی‌جویی را به راهبرد جامعه تبدیل کنیم. چیزی در وجود لایه‌های پنهان جامعه به نام صلح وجود دارد و چون ماندلا یک نماد راستین برای آن است، مردم او را دوست دارند.محبوبیت اسطوره‌های صلح و دوستی در جهان از جمله ایران رو به رشد است. حتی در جامعه ایران، عقل عمومی بر پرهیز از خشونت تاکید دارد.
ماندلا مبارزه به دور از خشونت را ترجیج داد چرا که اثرات آن پایدارتر است و با آرمان‌های بشری و با شرایط جوامع در حال توسعه سازگارتر است.
صلح‌طلبی ماندلا آنجا ارزشمندتر می‌شود که طرف مقابل را هم به آشتی‌جویی ترغیب می‌کند.مشارکت دادن رقیب در حکومت یکی از شاخصه‌های دیگر ماندلا بود.گفتمان ماندلا مبتنی بر پیروزی با رقیب است و نه پیروزی بر رقیب.
توجه به امید و ترسیم آینده بهتر برای جامعه به جای استفاده از خشونت عریان برای برقراری امنیت بعد از پیروزی انقلاب ضدآپارتاید از دیگر شاخصه‌های مبارزات ماندلا بوده است.
راه ماندلا دشوار اما کم‌هزینه، پایدار و سازگار با آرمان بشر برای زیستن در جهان عاری از خشونت بود. ماندلا از خطرات ایجاد شکاف بین سیاه و سفید یا دارا و ندار در جامعه آفریقای جنوبی به خوبی آگاه بود و برای از بین بردن این شکاف تلاش کرد.
