برچسب: خاورمیانه

واکنش جهانی ایالات متحده به ظهور چین می‌تواند منجر به ظهور خاورمیانه به عنوان صفحه شطرنج برای رقابت استراتژیک بین ایالات متحده و چین شود. ایالات متحده به اندازه متحدان اش به طور مستقیم به نفت خاورمیانه وابسته نیست. این در حالی است که چین به نفت خاورمیانه وابستگی دارد. در نتیجه، خاورمیانه احتمالا به نقطه کانونی رقابت چین و امریکا از نظر ژئوپولیتیک و اقتصادی تبدیل خواهد شد.

ایران مانند ترکیه، اسرائیل و عربستان سعودی، در تلاش است تا روابط ترکیبی را دنبال کند، با چین و روسیه متحد شود، مشتاق همکاری با اروپا بماند و بر مذاکره برای بازگشت به توافق هسته‌ای با امریکا پافشاری کند. روسیه برای مقابله با نفوذ آمریکا و ترکیه در سوریه، هرچه بیشتر به ایران وابسته شده است.

این روایت رو به رشد در جامعه سیاست خارجی امریکا وجود دارد که خاورمیانه نقطه اشتعال رقابت جهانی احتمالی میان واشنگتن و پکن خواهد بود، زیرا حضور چین در منطقه مشهود است.

ایده ناتوی خاورمیانه‌ای در اصل نسخه ارتقا یافته ایده قدیمی ناتوی عربی است که عضویت و محوریت اسرائیل در آن موجب تغییر نام ناتوی عربی به ناتوی خاورمیانه شده است.

«واردات تسلیحاتی عربستان - دومین واردکننده تسلیحاتی جهان - در ۲۰۱۷ تا ۲۰۲۱ نسبت به ۲۰۱۲ تا ۲۰۱۶ افزایش ۲۷ درصدی داشت. واردات تسلیحاتی قطر نیز ۲۲۷ درصد افزایش یافت و این کشور از بیست‌ودومین واردکننده تسلیحاتی به جایگاه ششم صعود کرد. در مقابل، واردات امارات در بازه زمانی مشابه ۴۱ درصد کاهش یافته و از جایگاه سوم به رتبه نهم سقوط کرد. این سه کشور و کویت سفارش‌های تسلیحاتی عمده‌ای برای سال‌های آتی ثبت کرده‌اند.»

تحولات دو دهه اخیر در منطقه نمایانگر اجرائی‌شدن این طرح با موفقیت در برخی ابعاد این پروژه و البته ناکامی در مواردی دیگر است. در همان زمان گفته می‌شد یکی از اصلی‌ترین هدف‌های این طرح، پذیرش اسرائیل از طریق شناخت موجودیت آن از سوی رژیم‌های عربی و اسلامی و حل منازعه دیرپای خاورمیانه از این طریق است.

خاورمیانه تقریباً نیمی از واردات نفت چین را به خود اختصاص می دهد، مهمترین صحنه در جنگ سرد ایالات متحده و چین، شرق و جنوب شرق آسیا است. چین بیش از آمریکا نمی خواهد منابع محدودی را در خاورمیانه خرج کند.

تسریع برنامه هسته‌ای ایران در بحبوحه تنش‌های فزاینده بین ایران و آمریکا صورت می‌گیرد. مذاکرات احیای برجام به دلیل پافشاری تهران برای حذف سپاه پاسداران انقلاب اسلامی این کشور از فهرست سازمان‌های تروریستی وزارت خارجه ایالات متحده متوقف شده است. گمان می‌رود این آخرین نقطه بن‌بست در مذاکرات نزدیک به یک سال و نیم بین دو کشور باشد.

ممکن است سطح دریا‌های جهانی تا سال ۲۱۰۰ یک تا سه فوت افزایش یابد. اگر این بدترین پیش بینی‌ها به حقیقت بپیوندد، نه تنها اسکندریه غرق خواهد شد، بلکه همانطور که جفری کمپ و همکارانش در سال ۲۰۱۸ نوشتند، بیش از ۶۰ درصد از دلتای رود نیل، جایی که حدود یک چهارم مصری‌ها در آن زندگی می‌کنند، احتمالاً به علت طغیان آب شور، بایر می‌شود و ۲۰ درصد دیگر نیز به طور کامل زیر آب می‌رود.

بزرگترین ویرانی این طوفان‌ها برای سلامت مردم خاورمیانه و اقتصاد آن‌ها است. بر اساس گزارش بانک جهانی، این پدیده سالانه ۱۳ میلیارد دلار برای اقتصاد منطقه هزینه دارد.

بن زاید بزرگترین تهدید برای ثبات در خاورمیانه را ایران و شبکه نیابتی آن، و هواداران اسلام سیاسی به رهبری اخوان المسلمین، می‌داند.او به محمد بن سلمان، ولیعهد و حاکم بالقوه عربستان سعودی، نزدیک است و پس از به قدرت رسیدن ملک سلمان در ۲۰۱۵، نقش بزرگی در تبلیغ و معرفی این شاهزاده جوان سعودی در واشنگتن داشت.

ایجاد یک شبکه متحد در خاورمیانه شامل اعراب و اسرائیل که منافع حیاتی آمریکا را با هزینه محدود حفظ می کرد، یکی از دستاوردهای بزرگ آمریکا در جنگ سرد بود. اشتباهات فاحش قرن بیست و یکم توسط روسای جمهور جمهوری خواه و دموکرات این دستاورد را به خطر انداخت. جنگ آقای پوتین به پرزیدنت بایدن فرصتی تاریخی برای احیای این دستاورد می دهد.

سعودی‌ها نیز مانند اماراتی‌ها به خوبی از ضعف‌های اردوغان و موقعیت ناامیدکننده او به واسطه اقتصاد شکست‌خورده کشورش و جایگاه پائینش در نظرسنجی‌ها آگاه و در پی بهره‌برداری از این وضع هستند. این همان انتظاری است که اسرائیلی‌ها هم به نوبه خود دارند.

بهای جهانی هر کیلوگرم گندم یک روز پیش از آغاز تهاجم نظامی روسیه به اوکراین و تحت تاثیر وقوع خشکسالی در برخی کشورهای تولیدکننده عمده از جمله آمریکا به ۲۸ سنت یورو رسیده بود. اما با آغاز جنگ و در فاصله ۲۴ فوریه تا ۵ مه یعنی طی ۷۱ روز قیمت جهانی گندم ۳۹ درصد افزایش یافته است. بدین ترتیب قیمت گندم رکورد تاریخی اول فوریه سال ۲۰۰۸ را نیز پشت سر گذاشت.روسیه پس از اتحادیه اروپا، چین و هند و بالاتر از ایالات متحده، چهارمین تولید کننده گندم در جهان است و اوکراین نیز از این نظر پایین‌تر از استرالیا و بالاتر از پاکستان، کانادا و آرژانتین در جایگاه هفتم قرار دارد.

بقیه کشورهای جهان در حال برنامه ریزی برای مرحله آتی می باشند و همین ماجرا منجر شده که در منطقه خاورمیانه، کشورهای منطقه به فکر کنارگذاشتن اختلافات خود و رسیدن به تفاهمات با یکدیگر باشند.