آيا وقت آن نرسيده که مناطق زلزله خيز خصوصا گسل‌هاي فعال در کشورهايي مانند ايران که شناخته شده هستند و در گذشته‌هاي نه‌چندان دور هم فعال شدند را بررسي کنيم؟ اگر ترک‌ها مانند ژاپن ساختمان‌هاي خود را ضد زلزله مي‌ساختند آيا تلفات اکنون در اين حد بود؟ زلزله بيخ گوش ماست.
به گزارش نباءخبر،به نقل از نعمت احمدی استاد دانشگاه،زلزله‌خيز بودن مناطقي مانند جغرافيايي که هم اکنون ترکيه و سوريه با زلزله‌اي به قدرت 7/7 ريشتر در آن رخ داد و چندين ده هزار نفر را به کام مرگ برد و بعد از آوار برداري‌ها معلوم و مشخص خواهد شد که چه تعداد افراد بي‌گناه که مي‌توانستند در صورت رعايت مقرراتي ايمني زنده بمانند، اکنون در اين جهان نيستند؛ باعث مي‌شود يک بار هم که شده نگاهي دقيق به گذشته تاريخي منطقه در باب زلزله بيندازيم.
در کتاب‌هاي جغرافيايي ده‌ها زلزله ويرانگر ثبت شده است. پرسش اين است که با توجه به سابقه تاريخي زلزله‌هايي که هر چند مدت يک بار اتفاق مي‌افتد چرا نبايد در انديشه بود که در برابر زلزله کاري کرد. شهر تبريز زلزله خيز‌ترين منطقه ايران است که بارها بر اثر زلزله ويران شده است. ارديبهشت 1100 شمسي زلزله‌اي با قدرت 7/7 ريشتر همانند زلزله ترکيه، تبريز را لرزاند و در آن سال يعني 301 سال قبل بيش از 40 هزار نفر کشته شدند. در سال 1158 زلزله ديگري در همين اندازه تبريز را با خاک يکسان کرد. شمار کشته شدگان را اين بار200 هزار نفر اعلام کردند. در تبريز بيش از 50 هزار نفر کشته شدند. پس‌لرزه‌هاي آن تا سه الي چهار سال ادامه داشت. در يکي از سفرنامه‌ها در اين باره نوشته شده است که سخت‌ترين آنها (زلزله‌ها) در سال 1721 اتفاق افتاد و 80 هزار نفر جمعيت اين شهر را از بين برد. اين واقعه در زمان شاه‌سلطان حسن صفوي به وقوع پيوست و زماني بود که يک افغان فتنه‌جو اصفهان را محاصره کرده بود. التظام السلطنه در اين باره مي‌نويسد در 1721 ميلادي تمام شهر تبريز خراب شد و 250 هزار نفر از سکنه اين شهر تلف شدند. با نگاهي به سوابق زلزله قرن 21 در جهان با تکيه بر ابداع روش‌ها در ساخت و ساز منازل و ساختمان‌ها که تا اندازه‌اي توانسته ويرانگري زلزله را کنترل کند، به چند زلزله بزرگ در قرن 21 اشاره مي‌شود. اولين زلزله ويرانگر قرن 21 در هندوستان در 26 ژانويه سال 2001 به وقوع پيوست که قدرت آن 7/7 ريشتر بود و آماري که دولت از تعداد تلفات داد رقم 20 هزار نفر بود دومين زلزله قرن 21 متأسفانه در ايران به وقوع پيوست زلزله ويرانگر بم در سال 1382 به بزرگي 3/6 ريشتر در ساعت 5 صبح روز جمعه 5 دي ماه به مدت 12 ثانيه بم و مناطق اطراف آن را لرزاند. بم يکي از تاريخي‌ترين شهرهاي ايران است. بم در اين تاريخ بيش از 100 هزار نفر جمعيت داشت و آمارها از کشته‌ها متفاوت است از 26 تا 34 هزار نفر آمار را از کشته شدگان ارائه داده‌اند چون در اين ماه از سال جمعيت مهاجر شهر بم به علت مطلوب بودن هوا بيش از ديگر فصول سال است. رئيس شوراي بم از ويراني 100 درصد خانه‌ها ياد کرد و از کشته شدن بيش از 50 هزار نفر از مردم بم و شهرهاي اطراف سخن گفت و بيش از 200 هزار نفر هم زخمي شدند. سال 2004 زلزله‌اي با قدرت 9 ريشتر اندونزي را به لرزه درآورد مرکز زلزله در سوماترا بود که منجر به بزرگ‌ترين سونامي تاريخ قرن 21 تا اين زمان با امواجي به ارتقاع 30 متر و سرعتي برابر با 700 کيلومتر طول امواج سونامي بر ساعت گرديد. جمعيتي بيش از 230 هزار نفر در زلزله و سونامي کشته شدند و تنها 170 هزار نفر در اندونزي فوت شدند. پاکستان هم از زلزله‌هاي اول قرن 21 مصون نماند. در سال 2005 منطقه کشمير پاکستان لرزيد و تلفات آن 73 هزار نفر بود. سه و نيم ميليون نفر بعد از زلزله آواره شدند. زلزله بعدي در چين اتفاق افتاد که 87 هزار نفر فوت کردند. قدرت اين زلزله 8/7 ريشتر بود. در سال 2010 منطقه هاييتي با زلزله 7 ريشتر لرزيد و شهر پرتوپرنس خسارت‌هاي فراواني ديد مجموع قربانيان اين زمين لرزه بيش از 300 هزار نفر شد. اين زمين لرزه فعلا در قرن 21 خونبار‌ترين زلزله است. با نوسازي جزيره هاييتي در سال 2021 در همين جزيره زلزله‌اي با قدرت 2/7 ريشتر يعني دو دهم ريشتر بيش از زلزله قبلي به وقوع پيوست که اين بار به رغم ويراني 8200 ساختمان تعداد کشته‌ها 1200 نفر بود که با عدد 300 هزار نفر زلزله 2010 کاملا متفاوت است. يکي از بزرگ‌ترين زلزله‌هاي 2017 در ژاپن اتفاق افتاد. هنوز زلزله‌اي با قدرت 9 ريشتر در مناطق مسکوني ثبت نشده است. اين زلزله در عمق 22 کيلومتري زمين به وقوع پيوست. مدت لرزه سه دقيقه طول کشيد. اين زلزله 1500 کشته و 600 نفر مجروح و 3000 نفر ناپديد داشت. البته اين تخريب و کشتار بر اساس زلزله نبود اين کشته‌ها و تخريب‌ها بر اساس سونامي رخ داد. سونامي‌اي که موجب تخريب نيروگاه هسته‌اي فوکوشيما شد. مقدار کم تلفات اين زلزله به رغم بزرگي 9 ريشتري آن قدرت تکنولوژي ژاپني‌ها را مي‌رساند. زلزله ترکيه آخرين زلزله قرن 21 است. آيا وقت آن نرسيده که مناطق زلزله خيز خصوصا گسل‌هاي فعال در کشورهايي مانند ايران که شناخته شده هستند و در گذشته‌هاي نه‌چندان دور هم فعال شدند را بررسي کنيم؟ اگر ترک‌ها مانند ژاپن ساختمان‌هاي خود را ضد زلزله مي‌ساختند آيا تلفات اکنون در اين حد بود؟ زلزله بيخ گوش ماست. بشر به سر پناه نياز دارد. زلزله دشمن ساخت و سازهايي است که بدون توجه به زلزله خيزبودن منطقه مثل قارچ مي‌رويند. تصور زلزله براي تهراني که ساختمان‌هاي دوره قاجار هم در آن پا برجاست، دردناک است. باور بفرماييد زلزله بيخ گوش ماست.
