به نقل از صدا نیوز ، پیام توییتری «دونالد ترامپ»، رئیس‌جمهوری آمریکا درباره افزایش تعرفه بر فولاد و آلومینیوم وارداتی به این کشور یک زلزله در حوزه اقتصاد جهانی بود. از آنجا که دونالد ترامپ، به‌عنوان یک رهبر معتقد به ارجحیت منافع آمریکایی حتی در تضاد آشکار با قوانین بین‌المللی و سیستم موسوم به «تجارت […]
به نقل از صدا نیوز ، پیام توییتری «دونالد ترامپ»، رئیس‌جمهوری آمریکا درباره افزایش تعرفه بر فولاد و آلومینیوم وارداتی به این کشور یک زلزله در حوزه اقتصاد جهانی بود.
از آنجا که دونالد ترامپ، به‌عنوان یک رهبر معتقد به ارجحیت منافع آمریکایی حتی در تضاد آشکار با قوانین بین‌المللی و سیستم موسوم به «تجارت آزاد» شناخته می‌شود و اینکه حجم بزرگ اقتصاد این کشور تقریبا همه شرکای خارجی و کشورهای قدرتمند جهان را تحت‌تأثیر قرار می‌دهد، این تصمیم او به تبع اقتصاد جهانی و ثبات مالی در این حوزه بین‌المللی را به‌شدت دستخوش نوسان خواهد کرد.
از طرف دیگر از آنجا که فولاد و آلومینیوم وارداتی به آمریکا از قیمت بسیار پایین‌تری نسبت به تولیدات مشابه در این کشور برخوردار است، ضمن اینکه به‌نفع تولید‌کنندگان فولاد و آلومینیوم داخلی است اما با افزایش قیمت این فلزات، صنایع ماشین‌سازی، هواپیماسازی، حوزه ساخت‌وساز مسکن و بسیاری از دیگر عرصه‌ها را که وابستگی زیادی به مواد فلزی در این کشور دارند، دچار بحران افزایش ارزش قیمت تولید و خدمات خواهد کرد. به همین دلیل در همان روز جمعه با اعلان این تصمیم رئیس‌جمهوری آمریکا، بلافاصله یک سقوط نسبی در بازارهای بورس جهانی اتفاق افتاد و به‌ویژه سهام شرکت‌های فولاد و آلومینیوم اروپایی، کانادایی، ژاپنی، کره‌جنوبی و تا حدود کمتری چینی به‌شدت تا حدود ٣,٧ درصد ارزش خود را از دست دادند. کانادا و اتحادیه اروپا با صادرات بالای ۴۶٠میلیون دلاری، کره‌جنوبی بالای ٢٧٠ میلیون دلار، مکزیک حدود ٢٣٠ میلیون دلار، برزیل ٢٠٠ میلیون دلار، ژاپن ١۴٠ میلیون دلار، چین ٩١ میلیون دلار، روسیه ٨٠ میلیون دلار و ترکیه ٧٨ میلیون دلار، صادرات سالانه فولاد و آلومینیوم به آمریکا دارند که در مجموع میلیون‌ها شغل را در این حوزه کلان به خود اختصاص می‌دهند. با افزایش تعرفه ٢۵درصدی فولاد و ١٠درصدی آلومینیوم وارداتی به آمریکا که در راستای سیاست «ناسیونالیسم اقتصادی» ترامپ دنبال می‌شود، یک تغییر موازنه عامدانه به نفع تولید‌کنندگان آمریکایی و در جهت نقض قوانین تجارت جهانی علیه صادر‌کنندگان خارجی اعمال می‌شود که می‌تواند به یک «جنگ تجاری» در سطح جهانی نیز دامن بزند.
این تصمیم دونالد ترامپ از همان ساعات اولیه اعلان از قاره آمریکا، اروپا و آسیا به‌شدت محکوم شد و نهادهای بین‌المللی در حوزه اقتصاد جهانی نیز با این موج همراه شدند. اتحادیه اروپا اعلام کرد درصورتی‌که تعرفه‌های گمرکی آمریکا بالا برود، اروپا نیز تعرفه‌های گمرکی محصولات آمریکایی را افزایش خواهد داد. ژان کلود یونکر، رئیس کمیسیون اتحادیه اروپا در هامبورگ گفت: اتحادیه اروپا بی‌کار نخواهد نشست تا شرکت‌ها و مشاغل در اروپا تهدید شوند. اما نکته جالب در اینجا بود که رئیس‌جمهوری آمریکا به‌جای اینکه به‌عنوان یک سیاست‌مدار و رهبر قدرتمندترین کشور جهان در صدد کاهش تنش پیش‌آمده باشد، با صراحت بیشتری در حساب توییتری خود اعلان کرد: «انتقاد از وضعیتی که در آن ایالات متحده، چند‌میلیارد دلار در تجارت با تقریبا هر کشوری که کسب‌وکار دارد از دست می‌دهد، جنگ‌های تجاری خوب و پیروزی در آن آسان است». درحالی‌که او در ماهیت همان «تاجر دغل‌باز» وارد عرصه سیاست شده است، چندان تعجب‌آور نیست که هم‌اکنون نیز در نگاه کلان به حوزه اقتصاد «منافع یک‌جانبه» آمریکا را در نقض قواعد پذیرفته‌شده تجارت جهانی دنبال کند. این سیاست در اتحادیه اروپا خشم رهبران آن را به دنبال داشت و جدا از اظهارات رهبران کشورهای اروپایی، عکس‌العمل نهادهای سیاسی و اقتصادی این اتحادیه را نیز برانگیخت و آنان تهدید به مقابله‌به‌مثل کردند. چنانچه «ژان کلود یونکر» رئیس کمیسیون اروپا روز جمعه وعده داد که در صورت عملی‌شدن اظهارات آقای ترامپ، اتحادیه اروپا پاسخی قاطع به آن می‌دهد و تأکید کرد «ما دست روی دست نخواهیم گذاشت تا صنعت ما بر اثر این اقدامات ناعادلانه متضرر شود و هزاران فرصت شغلی به خطر بیفتد».
همچنین «جاستین ترودو» نخست‌وزیر کانادا هم گفته است: «اطمینان دارد که خواهد توانست از صنایع کشورش در این زمینه دفاع کند». در کنار چین که بزرگ‌ترین رقیب آمریکا تلقی می‌شود و نسبت به این تصمیم واکنش اعتراضی نشان داد، دبیر فدراسیون فولاد و آهن ژاپن هم گفته «این تصمیمات زنجیره‌ای منفی از اقدامات را در پی خواهد داشت که نه‌تنها فولاد و محصولات فلزی بلکه بقیه عرصه‌های اقتصادی و حتی امنیت ملی کشورها را هم متأثر خواهد کرد». همچنین به موازات ناخشنودی بسیاری از صاحبان صنایع آمریکایی نسبت به تصمیم ترامپ، رئیس صندوق جهانی پول (ای‌ام‌اف) هم گفته تصمیم آمریکا نه‌تنها خارج از این کشور که بر اقتصاد خود ایالات متحده هم تأثیر منفی خواهد گذاشت.
تمام این کنش و واکنش‌ها درباره اعلان تصمیم دونالد ترامپ نسبت به افزایش تعرفه روی فولاد و آلومینیوم وارداتی نشانه‌های واضع یک جنگ تجاری در سطح بین‌الملل خواهد بود که در راستای تغییر سیاست ترجیح «اکونومی» بر «ژئوپلیتیک» در دولت جدید آمریکا است. نکته جالب در این است که خلاف تصور غالب تأثیر منفی این سیاست بیشتر روی متحدان نزدیک آمریکا متمرکز است و چین به‌عنوان رقیب اصلی با توجه به حجم پایین تجارت فلزی با آمریکا چندان تحت‌تأثیر قرار نمی‌گیرد.
اگر طبق قول و تأکید ترامپ این سیاست عملیاتی شود، بدون تردید هم اینکه اتحادیه اروپا و دیگر کشورهای زیان‌کننده در این مقطع زمانی که ترامپ در بسیاری موارد دیگر نیز در جهت نقض منافع آنان حرکت کرده است، اقدامات تلافی‌جویانه در پیش می‌گیرند که جدا از به اصطلاح بروز جنگ تجاری می‌تواند به حوزه ژئوپلیتیک و گسست‌های تازه بین آمریکا و این کشورهای متحد نیز تسری یابد. در عرصه داخلی آمریکا هم این موضوع ارتباط مستقیمی با منافع ابرشرکت‌های حامی جمهوری‌خواهان در تقابل با حامیان دموکرات‌ها دارد و به‌ویژه اینکه این تصمیم می‌تواند ضربه بزرگی به صنایع ماشین‌سازی به‌عنوان بزرگ‌ترین حامی دموکرات‌ها بزند. به همین دلیل اگر این تصمیم اجرائی شود، شاخص‌های سهام شرکت‌های آمریکایی نیز تغییرات ملموسی پیدا می‌کند و با توجه به حجم شاغلان در این صنایع نه به‌نفع اقتصاد آمریکا و نه در جهت ایجاد شغل‌های جدید خواهد بود؛ هرچند رهبران آمریکایی همیشه سعی کرده‌اند از سیستم جهانی از جمله تجارت آزاد بیشترین سود را کسب کنند اما هم‌اکنون راهبرد اقتصادی ترامپ در تصویر شعار «اول آمریکا» فقط با فشار به نظام جهانی می‌خواهد در «سود» شریک باشد و «زیان» را به گردن دیگران بیندازد.
این سیاست که در نگاه اول به نظر می‌رسد منافع آمریکا را نمایندگی می‌کند، در تحلیل نهایی مسیری است که برای همیشه می‌تواند هژمونی این کشور را بر نظام بین‌الملل پایان داده و روند قطبی‌گرایی و حتی چندقطبی‌شدن جهان را تسریع کند. این سیاست نه‌تنها هیچ وجهه «ملی» در مفهوم منافع «جمهور مردم» آمریکا ندارد که به‌شدت هم یک سیاست «امپریالیستی» خواهد بود که هیچ قرابتی با «اقتصاد ملی» در موقعیت ترقی‌خواهانه آن نخواهد داشت.
